وب سایت حقوقی ماتیکان

/ English /

قانون اصلاح تبصره (2) الحاقی ماده (76) قانون اصلاح مواد (72) و (77) و تبصره ماده (76) قانون تأمین اجتماعی‌مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده (76) مصوب 1371


آیین نامه اجرایی بند 5 جزء ( ب ) ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 22/12/13

ماده - 1 - کار های سخت و زیان آور کار هایی است که در آن ها عوامل فیزیکی ، شیمیایی ، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال بیمه شده تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت های طبیعی ( جسمی و روانی ) در وی ایجاد میشود که نتیجه آن بروز بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن میباشد . مشاغل سخت و زیان آور موضوع این ماده به دو گروه تقسیم میشوند :
- بند - 1 - مشاغلی که صفت سخت و زیان آوری با ماهیت شغلی وابستگی داشته امامیتوان با بکارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی و تدابیر فنی مناسب توسط کارفرما سختی و زیان آوری آن ها را حذف نمود .
- بند - 2 - مشاغلی که ماهیتا سخت و زیان آور بوده و با بکارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما ، صفت سخت و زیان آوری آن ها کاهش یافته ولی کماکان سخت و زیان آوری آن ها حفظ میگردد .
ماده - 5 - حذف صفت سخت و زیان آوری کار در اثر بکارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما بعد از گذشت «2» سال از تاریخ تصویب قانون در هر کارگاه و خروج شغل از شمول این آیین نامه و یا استمرار سخت و زیان آوری کار ، پس از اعلام نتایج بازدید و بررسی شرایط کار توسط کارشناسان موضوع ماده (2) این آیین نامه و تایید کمیته استانی کار های سخت و زیان آور انجام میگیرد .
- تبصره - - - وزارتخانه های بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و کار امور اجتماعی مکلفند گزارش بازدید خود از کلیه کارگاه هایی که تمام یا برخی از مشاغل آن ها سخت و زیان اور تشخیص داده شده است را به کمیته استانی مربوط ارایه نمایند .
ماده - 3 - کارفرمایان کلیه کار های سخت و زیان آور که تمامی یا برخی از کار های آن ها سخت و زیان آور میباشند مکلفند اقدامات زیر را انجام دهند :
- بند - 3 - تغییر شغل بیمه شده که در معرض فرسایش جسمی و روحی ناشی از اشتغال در کار های سخت و زیان آور باشد براساس مقررات پیش بینی شده در قانون کار صورت میگیرد .
- بند - 1 - کارفرمایان کارگاه های تاسیس شده ، تا تاریخ قانون یاد شده مکلفند حداکثر ظرف 2 سال از تاریخ مزبور ، نسبت به ایمن سازی عوامل و شرایط محیط کار مطابق حد مجاز و استاندارد های مشخص شده در قانون کار و آیین نامه های مربوط ( مصوب شورای عالی حفاظت فنی ) و سایر قوانین موضوعه در این زمینه اقدام نمایند . در مورد کارگاه هایی که پس از تصویب قانون یاد شده ایجاد میگردد کارفرمایان مربوط مکلفند گواهی لازم را از وزارتخانه های کار و امور اجتماعی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی مبنی بر رعایت ایمنی بهداشت و استاندارد بودن آن ها طبق قانون کار اخذ نمایند . اجازه فعالیت این قبیل کارگاه ها مشروط به ارایه گواهی مزبور میباشد .
- بند - 4 - معاینات قبل از استخدام طبق ماده (90) قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 انجام میگردد .
- بند - 2 - کارفرمایان مکلفند شاغلین در کار های سخت و زیان آور را حداقل سالی یک بار به منظور آگاهی از روند سلامتی و تشخیص به هنگام بیماری و پیشگیری از فرسایش جسمی و روحی آنان توسط مراکز بهداشتی و درمانی مورد معاینه قرار داده و نتیجه را در پرونده های مربوط ضبط و یک نسخه از آن را به سازمان تامین اجتماعی ارایه نمایند .
ماده - 4 - به استناد تبصره (1) ماده (96) قانون کار مقررات و ضوابط انجام معاینات پزشکی موضوع ماده (3) این آیین نامه اعم از قبل از استخدام و ادواری اختصاصی و هرگونه معاینه پزشکی دیگر در این ارتباط مطابق با دستورالعمل ها و آیین نامه های جاری وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی خواهد بود .
- تبصره - - - وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی موظف است تمهیدات لازم برای اعلام نتایج معاینات موضوع این ماده متناسب با شرح وظایف سازمان های ذی ربط بعمل آورد .
ماده - 6 - در صورتی که گزارش کارشناسان موضوع ماده (5) این آیین نامه پس از تائید کمیته استانی حاکی از عدم کاهش یا حذف عوامل زیان آور و بیماری زای محیط کار ظرف مهلت مقرر در قانون باشد اقدامات لازم برحسب مورد مطابق قانون کار از سوی وزارتخانه های کار و امور اجتماعی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی بعمل خواهد آمد .
ماده - 8 - به منظور تشخیص و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور کمیته استانی متشکل از اعضای زیر در هر استان تشکیل میگردد :
- بند - 3 - مدیرکل تامین اجتماعی استان
- تبصره - 1 - حضور نماینده بیمه شده و کارفرما در جلسات بدون حق رای بلامانع میباشد .
- بند - 1 - مدیرکل کار و امور اجتماعی استان به عنوان رییس کمیته
- بند - 4 - یک نفر بازرس کار با معرفی اداره کل کار و امور اجتماعی استان
- تبصره - 2 - جلسات کمیته های استانی در اداره کل و امور اجتماعی تشکیل و با حضور «5» نفر از اعضا رسمیت می یابد و تصمیمات جلسه با اکثریت آرا حاضرین معتبر و لازم الاجرا میباشد .
- بند - 5 - کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای با معرفی مدیریت درمان تامین اجتماعی استان
- تبصره - 3 - در استان هایی که دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مستقل وجود دارد در صورت طرح پرونده های مرتبط با منطقه تحت پوشش ، کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشکده مزبور ، جایگزین کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه خواهد بود
- بند - 2 - معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ، درمانی دانشگاه
- بند - 6 - یک نفر کارشناس بهداشت حرفه ای با معرفی مدیریت درمان تامین اجتماعی استان
- تبصره - 4 - با تصویب کمیته استانی دعوت از افراد صاحب نظر و اساتید مربوط جهت شرکت در جلسات بدون حق رای بلامانع میباشد .
ماده - 2 - تعیین سخت و زیان آور بودن مشاغل موضوع ماده (1) و نوع آن ( گروه « الف » و گروه « ب ») در هر کارگاه با بررسی سوابق ، انجام بازدید و بررسی شرایط کار توسط کارشناسان بهداشت حرفه ای وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و بازرسان وزارت کار و امور اجتماعی و با تائید آن توسط کمیته استانی موضوع این آیین نامه انجام میگیرد .
- تبصره - - - کارفرمایان کارگاه ها مکلفند با کارشناسان و بازرسان موضوع این ماده همکار و مدارک موردنیاز را در اختیار آنان قرار دهند .
ماده - 7 - سیاستگذاری کشوری کار های سخت و زیان آور موضوع این آیین نامه ، ارزیابی مجدد مشاغلی که بدوا سخت و زیان آور تعیین شده اند ولی براساس اطلاعات بعدی نیاز به بازنگری دارند ، ایجاد هماهنگی و نظارت بر عملکرد و رسیدگی به درخواست کمیته های استانی موضوع ماده (8) این آیین نامه و تعیین مشاغل سخت و زیان آور در تاسیسات ملی و مهم مانند نیروگاه های و پالایشگاه ها و .... به عهده شورای عالی حفاظت فنی خواهد بود .
- تبصره - - - مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی و نماینده وزیر بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی با حق رای در زمینه کار های سخت و زیان آور عضو شورای عالی حفاظت فنی از تاریخ تصویب این آیین نامه خواهند شد .
ماده - 9 - وظایف کمیته های استانی به شرح زیر میباشد :
- بند - 3 - بررسی مواردی که با اتخاذ تدابیر لازم حالت سخت و زیان آوری شغل یا مشاغل از بین رفته و در زمره مشاغل عادی درآمده اند و اعلام آن به مراجع ذی ربط به منظور حذف مزایا و امتیازات و ... که به کار سخت و زیان آور تعلق گرفته است
- بند - 4 - بررسی و ارایه پیشنهاد مشاغل جدید برای طرح در شورای عالی حفاظت فنی برای تعیین سخت و زیان آور بودن و یا نبودن آن
- بند - 2 - بررسی و تشخیص مشاغل موضوع ماده (1) این آیین نامه که توسط بیمه شده ، کارفرما با سایر مراجع به عنوان مشاغل سخت و زیان آور معرفی شده و اعلام نتیجه به متقاضی و سازمان های ذی ربط .
- تبصره - - - کارفرمایان کارگاه ها مکلفند با کمیته موضوع ماده (9) این آیین نامه همکاری مدارک موردنیاز را در اختیار آنان قرار دهند .
- بند - 1 - تعیین و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور با مواد این آیین نامه و اعلام به مراجع ذی ربط و توجه ویژه به بانوان شاغل مشمول مشاغل سخت و زیان آور به خصوص در دوران بارداری و شیردهی .
- بند - 5 - اجرای سیاست ها و مصوبات شورای عالی حفاظت فنی
ماده - 10 - وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی مکلف است هر ساله حدود تماس شغلی عوامل بیماری زا را به شورای عالی حفاظت فنی اعلام نماید شورای عالی مذکور موظف است مراتب را به کمیته های استانی کار های سخت و زیان آور جهت اجرا اعلام نماید .
ماده - 11 - در صورت تشخیص کمیته استانی مبنی برقرار گرفتن کار در عداد گروه ( الف ) و ( ب ) ماده (1) این آیین نامه ، کارفرما موظف است نسبت به حذف یا کاهش عوامل سختی و زیان آوری کار تا حد مجاز و تامین استاندارد های لازم مورد تایید مراجع ذی ربط در مهلت مقرر اقدام نماید . در غیر اینصورت هرگونه عارضه ، حادثه و غرامت های ناشی از بیماری ، از کارافتادگی و غیره به عهده کارفرما خواهد بود .
ماده - 12 - علاوه بر کار های سخت و زیان آور مشخص شده طبق مصوبات شورای عالی حفاظت فنی ، موارد تایید شده توسط کمیته استانی و موارد زیر نیز سخت و زیان آور شناخته میشوند .
- بند - 2 - مشاغلی که مستقیما در مراکز روان درمانی با بیماران روانی مرتبط هستند
- بند - 3 - خبرنگاری
- بند - 1 - کار در ندامتگاه ها وزندان ها
ماده - 13 - نحوه توالی و تناوب اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور :
- بند - 2 - ایام و موارد زیر چنانچه در فواصل اشتغال بیمه شده به کار های سخت و زیان آور واقع شود موجب زایل شدن توالی اشتغال وی در کار های سخت و زیان آور نمیگردد
  - بند - 4 - ایام استفاده از مقرری بیمه بیکاری مشروط بر اینکه بیمه شده قبل از اتمام و یا بلافاصله پس از اتمام دوره مزبور در مشاغلی که سخت و زیان آور شناخته شده مشغول به کار شده یا طبق این آیین نامه بتواند بازنشسته شود
  - بند - 3 - ایام حالت تعلیق که به واسطه عوامل قهریه طبیعی و یا حوادث و مخاطرات اجتماعی ( مانند سیل ، زلزله ، جنگ و آتش سوزی ) که خارج از اراده کارفرما و بیمه شده بوده و در نتیجه آن کارگاه به طور موقت تعطیل میگردد
  - بند - 2 - دوران توقیف بیمه شده در صورتی که منتهی به محکومیت وی نگردد و یا اینکه کارفرما براساس تکلیف قانونی حقوق دوران مزبور را به بیمه شده پرداخت نماید
  - بند - 1 - ایام خدمت سربازی ( دوران ضرورت و احتیاط ) مشروط بر اینکه بیمه شده حداکثر تا دو ماه پس از پایان خدمت به کار سابق خود برگشته و یا اینکه در کار دیگری که سخت و زیان آور شناخته شده مشغول به کار شده باشد و همچنین ایام آماده به خدمت
  - بند - 5 - ایام خدمت در جبهه که به تایید مراجع ذی طلاح رسیده باشد
  - بند - 7 - ایام استفاده از غرامت دستمزد ایام بیماری که در فاصله زمانی 10/5/1354 تا 1/4/1359 واقع شده باشد .
  - بند - 8 - غیبت غیر موجه حداکثر به مدت 10 روز در سال در مورد کارگاه های مشمول قانون کار یا براساس مقررات انضباطی ، تخلفاتی و یا استخدامی مربوط در کارگاه های غیر مشمول قانون کار که منجر به اخراج ، انفصال موقت و یا دایم نشده باشد .
  - بند - 6 - ایام بلاتکلیفی بیمه شده که مستند به آرای صادره از سوی هیات های حل اختلاف و یا سایر مراجع قانونی منجر به پرداخت حقوق ایام مزبور شده باشد
- بند - 1 - ایام زیر چنانچه در فواصل اشتغال به کار های سخت و زیان آور واقع شود ، به عنوان سابقه اشتغال در کار های سخت و زیان آور محسوب میگردد
  - بند - 2 - تعطیلات رسمی
  - بند - 1 - تعطیلات هفتگی
  - بند - 5 - ایام استفاده از مرخصی استعلاجی یا استراحت پزشکی اعم از اینکه حقوق ایام مزبور توسط کارفرما پرداخت شود و یا اینکه بیمه شده از غرامت دستمزد ایام بیماری استفاده کرده باشد
  - بند - 4 - ایام استفاده از مرخصی بابت ازدواج یا فوت همسر ، پدر ، مادر و فرزندان به مدت 3 روز با دریافت دستمزد در مورد مشمولان قانون کار
  - بند - 3 - ایام استفاده از مرخصی استحقاقی
- بند - 3 - ایام و موارد ذیل چنانچه در فواصل اشتغال بیمه شده به کار های سخت و زیان آور واقع شود توالی اشتغال او را از بین برده و موجب تناوب اشتغال وی میگردد
  - بند - 4 - اشتغال در کارها و مشاغل عادی
  - بند - 8 - سایر موارد مشابه
  - بند - 2 - اخراج ، استعفا ، انفصال و بازخریدی
  - بند - 6 - بیمه اختیاری
  - بند - 3 - غیبت غیر موجه بیش از (10) روز در هر سال در کارگاه های مشمول قانون کار یا براساس مقررات انضباطی ، تخلفاتی و یا استخدامی مربوط در کارگاه های غیر مشمول قانون کار که منجر به اخراج ، انفصال موقت و یا دایم شده باشد
  - بند - 7 - بیکاری بدون دریافت مقرری بیکاری
  - بند - 1 - استفاده از مرخصی بدون حقوق به هر منظور و تحت هر عنوان
  - بند - 5 - اشتغال در حرف و مشاغل آزاد
ماده - 16 - کارفرما مکلف است پس از احراز شرایط بازنشستگی بیمه شده شاغل در کارگاه وی ، طبق این آیین نامه معادل چهار درصد میزان مستمری برقراری بیمه شده نسبت به سنوات اشتغال او در مشاغل سخت و زیان آور را که توسط سازمان تامین اجتماعی محاسبه و مطالبه میگردد به طور یکجا به سازمان مزبور پرداخت نماید .
ماده - 18 - اجرای مقررات این آیین نامه تا پایان مدت برنامه سوم میباشد .
ماده - 15 - چنانچه فرسایش جسمی و روحی ناشی از اشتغال در کار های سخت و زیان آور در اثر عدم رعایت بند های (1) و (2) جزء ( الف ) ماده واحده قانون یاد شده تشخیص داده شود ، سازمان تامین اجتماعی ضمن انجام تعهدات قانونی نسبت به بیمه شده ، زیان و خسارات وارده را با توجه به ماده (66) قانون تامین اجتماعی از کارفرمای مربوط مطالبه و وصول خواهد نمود .
ماده - 14 - شرایط بازنشستگی در کار های سخت و زیان آور :
- بند - 3 - این قبیل بیمه شدگان به صرف ارایه درخواست بازنشستگی مجاز به ترک کار نبوده و می باید احراز شرایط و استحقاق آن ها جهت بازنشستگی بیش از موعد در کار های سخت و زیان آور رسما از سوی سازمان تامین اجتماعی به آن ها ابلاغ شود و سپس ترک کار نمایند .
- بند - 1 - بیمه شدگانی که حداقل 20 سال سابقه کار متوالی یا 25 سال سابقه کار متناوب و پرداخت حق بیمه در کار های سخت و زیان آور را دارا باشند ، بدون شرط سنی میتوانند درخواست بازنشستگی از سازمان تامین اجتماعی نمایند .
- بند - 5 - بیمه شدگان شاغل که حداقل 20 سال متوالی یا 25 سال متناوب سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیان آور مربوط به قبل از تاریخ تصویب قانون را داشته باشند و یا در آینده شرایط مذکور را احراز نمایند میتوانند درخواست بازنشستگی خود را با رعایت بند (3) این ماده به سازمان تامین اجتماعی تسلیم نمایند .
- بند - 2 - چنانچه کمیسیون های پزشکی موضوع ماده (91) قانون تامین اجتماعی قبل از رسیدن بیمه شده شاغل در کار های سخت و زیان آور به سابقه مقرر در بند (1) فوق ، فرسایش جسمی و روحی وی را ناشی از اشتغال به کار های سخت و زیان آور تشخیص و تایید نمایند .
- بند - 4 - چنانچه بیمه شده شرایط استفاده از بازنشستگی پیش از موعد در کار های سخت و زیان آور را طبق این آیین نامه احراز کند سازمان تامین اجتماعی مکلف است نسبت به برقراری مستمری وی از تاریخ ترک کار اقدام نماید .
ماده - 17 - آثار محدودیت ها و مزایای مندرج در قانون برای مواردی که بازنشستگی به موجب این آیین نامه ایجاد میشود منحصر به همان شغل در همان کارگاه خاص بوده و قابل تسری و تعمیم در دیگر شغل های مشابه در سایر کارگاه ها نمیگردد .